اختراع ثبت شده

اختراع ثبت شده و یا ( Patent) پتنت سندی می باشد که اختراع را وصف و تشریح می کند و برمبنای تقاضای درخواست کننده و توسط یک اداره دولتی صادر می گردد و حمایت قانونی از اختراع را در محدوده زمانی خاصی به عنوان مثال20سال به مالک آن  اعطا می نماید.این ابداع و نوآفرینی می تواند در چارچوب یک محصول یا پروسه جدید به وجود آمده باشد و راه و روش جدیدی به منظور انجام یک کار و یا راهکار فنی بدیعی به منظور حل یک مشکل و یا مساله باشد.

پتنت ها به طور معمول مهم ترین و با اهمیت ترین نوع دارایی فکری در صنعت محسوب می شوند و اثر به سزایی بر رقابت های صنعتی و تکنولوژی دارند.

صاحب اختراع به منظور ثبت آن و به دست آورن حمایت قانونی بایستی اطلاعات اختراع خود را به صورت جامع و کامل جهت عموم آشکار و روشند نماید تا حین آن زمینه را به منظور به ثبت رساند اختراع های بعدی مهیا سازد.

شایان ذکر است که پتنت همانند یک قرارداد ضمانتی در میان اختراع کننده و جامعه می باشد که ابداع کننده در مقابل افشای اطلاعات اختراع خود مو قعیتی به صورت منحصر به فرد در بهره برداری اقتصادی از اختراع خود حاصل می نماید.لذا در صورت ارائه ندادن اطلاعات جامع و کامل اختراع حمایتی صورت نخواهد گرفت.

به طور معمول پتنت ها دربردارنده این چنین بخش هایی می باشند که به شرح ذیل می باشند:

1. صفحه ی پوششی که در آن  شماره، نام مخترع، زمان ثبت و انتشار، اختراعات و کارهای قبلی مرتبط، چکیده ای از اختراع مورد نظر و سایر اطلاعات مرتبط در آن  ذکر می گردد.
2. نقشه هایی که اختراع را توصیف می نماید و جزئیات آن را نشان می دهند.
3. وصف کامل و جامع اختراع و چگونگی ساختار سازی آن.(وصف اختراع بایستی به صورتی باشد که هر فردی با چیرگی های معمولی در آن زمینه قادر باشد با استفاده از آن اختراع را دوباره سازی نماید.

در تشریحات و توضیحات بالا یک پیغام بسیار خوبی پنهان می باشد: پتنت ها زمینه ای از آخرین اطلاعات ترقی های تکنولوژی  هستند.

مطابق آمار دایره پتنت آمریکا، 80 درصد اطلاعاتی که در پتنت ها افشا و پراکنده می شود، در هیچ مکان دیگری  چاپ و  منتشر نمی شوند.

بعد از مدتی این اطلاعات (که در اکثر کشورهای دنیا 18 ماه می باشد) به صورت کامل چاپ و منتشر می شوند و در دسترس عموم واقع می گردند و اکثر آن ها از روش اینترنت و به شکل رایگان قبل جستجو و دریافت می باشند.دوفایل اطلاعاتی رایگان پتنت های جهانی  (USPTO ، Espacenet می باشند.

حواستان باشد که چرخ را دوباره اختراع نکنید و حتما از این گنجینه ی اطلاعاتی رایگان، بیشترین استعمال را ببرید.

برای این که هر اختراعی به ثبت برسد بایستی نو و جدید باشد.یعنی هیچ شخصی نبایستی قبل از ثبت  آن را افشا نموده باشد و یا در دسترس عموم قرارداده باشد.

این امکان وجود دارد که یک اختراع به وسیله عرضه آن طرح در چارچوب محصولی به بازار چاپ و انتشار یک مقاله یا یک کتاب و یا حتی ثبت اختراع قبلی به وسیله خود اختراع کننده یا شخص دیگری در دسترس عموم واقع گردد.

یک اختراع به شرطی قابلیت به ثبت رسیدن را دارد که که آشکار باشد و حتی  نبایستی دربردارنده شکل جزئی از اختراعات دیگران هم باشد.یک اختراعی که قابلیت به ثبت رسیدن را دارد بایستی کاربردی سودمند هم داشته باشد.

این که چه اختراعی را می توان به ثبت رساند یا نمیتوان به ثبت رساند به مقررات و قوانین کشور محل بستگی دارد.

مقررات و قوانین این کشور ها در این رابطه مقداری متمایز می باشد.به عنوان مثال طبق مقررات و قوانین ایران مواردی مانند نقشه های مالی و اختراعاتی را که مانع نظم عمومی و یا مخالف اخلاق و یا سلامت جامعه باشد قابلیت به ثبت رساندن را ندارد و به ثبت نمی رسد.

در صورتی که شما می خواهید در کشور ایران اختراعی را به ثبت برسانید  بایستی این نکته را بدانید که سرپرست ارزیابی و بررسی ثبت اختراع در کشور اداره مالکیت صنعتی می باشد.

این نکته بدین معنا می باشد که شما بایستی اظهارنامه ادعایی خود را به اداره مالکیت صنعتی ارائه نمایید.

اداره مالکیت صنعتی با بررسی و ارزیابی  اظهارنامه ی ارائه شده به وسیله اختراع کننده  و جست و جوی سابقه های ثبتی مشروط به آن که اختراع ذکر شده در گذشته به وسیله شخص دیگری به ثبت نرسیده باشد به منظور صادر نمودن پتنت مبادرت می نماید. به این چنین نظامی در اصطلاح نظام اعلامی گفته می شوددر سیستم اعلامی عهده دار مسئولیت درستی و کذب اختراع اداره مربوطه نمی باشد و در این رابطه تنها شخص اختراع کننده پاسخگو می باشد.

در کشور ایران مدت حمایت قانونی از اختراع با عنایت به درخواست اختراع کننده حداکثر 20 سال می باشد و بعد از آن اختراع به منظور بهره برداری در اختیار عموم واقع می گردد.

همان طور که اشاره گردید به دلیل  این که سیستم اختراع در کشور ایران اعلامی می باشد تصدیق اختراع هرگز بدین معنا نمی باشد که درخواست کننده یا کفیل او اختراع کننده حقیقی اختراع می باشد و نقشه های ضمیمه آن درست  می باشد.

به همین منظور چنانچه بیک پتنت اعتراض داشته باشید و یا شخصی پتنت شما را ابطال نموده باشد قادر می باشید با رجوع نمودن به شعبع سوم دادگاه عمومی تهران به منظور این مسئله شکایت نمایید.

در صورتی که شما تنها در جستجوی این می باشید که در بازار ایران حضور داشته باشید به طور یقین ثبت اختراع در کشور ایران برای شما کفایت می کند.

اما مطلوب است آینده نگر باشید. ممکن است یکی دو سال دیگر متوجه شوید که بازار خوبی نیز در دیگر کشورها برای محصولتان وجود دارد؛ اما دیگر کار از کار گذشته! به این دلیل که شما پس از ثبت اختراع در ایران تنها چند ماه فرصت دارید که آن را در دیگر کشورهای بین المللی به ثبت برسانید. در غیر این صورت٬ به صورت دائم امکان حمایت از اختراع خود را در دیگر کشورها از دست خواهید داد و این به معنای از دست دادن بازاری چند میلیون دلاری می باشد  پس بسیار مراقب باشید و اگر بازار بالفعل یا بالقوه ی صادراتی برای محصول اختراعی خود متصور هستید٬ حتما به دنبال ثبت اختراع خارجی نیز باشید.

توجه داشته باشید که به منظور حضور داشتن در بازارهای خاجی حتما نبایستی راسا به تولید و صادرت محصول بپرداید بلکه قادر می باشید امتیاز استعمال از اختراع به ثبت رسیده خود را در مقابل مبلغی به شرکت های خارجی واگذار نمایید.

اما حمایت از اختراع در سایر کشورهای جهان چگونه صورت می گیرد؟

به طور اساسی نظام ثبت اختراع بین المللی به این مفهوم که قادر باشید با ارائه یک تقاضا اختراعی را در کلیه کشورهای بین المللی به صورت مصادف ثبت نمایید وجود ندارد.درحقیقت وظیفه و مسئولیت اعطای پتنت به شکل انحصاری در هر کشور ٬ به  کفالت دایره ثبت اختراع همان کشور می باشد و درخواست کننده ثبت بایستی  با عنایت  به قوانین و مقررات داخلی آن کشور مبادرت به ثبت کنید. اما بعضی از کشورها با تأسیس و راه اندازی دایره های منطقه ای یا پیوستن به عهدنامه های بین المللی٬ مرحله های ثبت و حمایت از پتنت در کشورهایشان (اعم از تشکیل پرونده٬ جست وجو٬ بررسی ماهوی و انتشار اطلاعات فنی اختراع) را به منظور درخواست کنندگان داخلی و خارجی آسان سازی نموده اند.